Vandaag herdenken wij de Internationale Dag der Inheemsen Volken. In 1994 werd 9 augustus door de Verenigde Naties uitgeroepen tot de Internationale Dag der Inheemse Volken. Het is de dag waarop in 1982 voor het eerst een officiële commissie van de Verenigde Naties (VN) werd ingesteld om over de situatie van Inheemse Volken overal ter wereld te praten en aanbevelingen te doen aan de VN. In Suriname wordt sinds 1999 deze dag herdacht, en sinds 2006 is het een nationale vrije dag geworden; eerst eenmalig en daarna een officiële nationale vrije dag.
Bij de viering van de dag der Inheemsen drie jaar geleden in de Palmentuin, is door de leiding van het land plechtig beloofd het grondenrechtenvraagstuk binnen korte tijd definitief op te lossen. Nu na drie jaar regering-Santokhi, constateren de BEP en de hele gemeenschap dat er doelbewuste vertragingstactieken worden toegepast om het onderhavige vraagstuk aan te pakken.
Dit, terwijl er langer dan twee jaar een conceptraamwet grondenrechten inheemsen en tribalen in DNA ter behandeling en goedkeuring ligt. Dat de politieke wil bij de regering en de coalitie ontbreekt om de wet als voornoemd voortvarend te behandelen, staat buiten kijf. Dit getuigt van de vele moedwillige onderbrekingen c.q.de tal van langdurige uitstel van de behandeling van het concept raamwet.
Sterker nog, moet de samenleving inclusief de doelgroep, op van het hoogste gezag aanhoren dat de conceptraamwet Collectieve rechten inheemse en tribale volken teruggaat naar de tekentafel. De regering zal namelijk opnieuw wijzigingen in het wetsvoorstel doorvoeren, zonder een streefdatum en of deadline hieraan te koppelen. Alsof dat niet genoeg is, tast zowel het parlement als de doelgroep in het duister voor wat betreft de inhoud, omvang en strekking van het aangekondigde amendement.
Ten aanzien van de voorwaardelijke en noodzakelijke of beter gezegd flankerende uitvoeringswetten als de Wet op demarcatie, de Wet traditioneel gezag, de Wet Free Prior Informed Consent en de Wet grondenkamer volstaat de regering met de mededeling dat internationale experts aangetrokken zullen worden voor het verrichten van het nodige voorwerk. Het voorwerk met uitmonden in conceptwetten, waarvoor 16 maanden zijn uitgetrokken.
Aan de vooravond van de Internationale Dag der Inheemsen Volken is de gemeenschap met de naakte waarheid geconfronteerd dat de situatie van deze doelgroep nog steeds bedreigend, mensonwaardig, ongemakkelijk en uitzichtloos is. Het jaar 2023 gaat de geschiedenis in als het jaar waar de Internationale Dag der Inheemsen Volken door de doelgroep niet uitbundig zal worden gevierd, maar wel in soberheid en in een mineurstemming. Suriname is nog steeds het enige land op het westelijk halfrond dat de collectieve rechten van de inheemse en tribale volken nog niet wettelijk heeft erkend.
Als politieke organisatie verklaren wij ons solidair met de strijd van onze inheemse broeders en zusters voor de wettelijke erkenning van de collectieve rechten op hun voorouderlijk land, voor het creëren van de broodnodige ontwikkelingskansen, voor zekerheid, rust, stabiliteit, maar ook voor behoud van traditionele kennis, cultuur en waarden, voor kansengelijkheid. Inheemse broeders en zusters, u mag niet opgeven, zet u uw rechtvaardige strijd onbevreesd voort, wees niet strijd blind, u mag niet strijdlui en noch minder strijd moe zijn.
Vandaag herdenken wij ook 133 jaar herdenking Javaanse Immigratie. Het Surinaamse volk, meer in het bijzonder onze inheemse en Javaanse broeders en zusters feliciteren wij met deze markante en historische dag.
BEP mediateam