‘We zijn dankbaar voor wat jullie doen’

De coöperatieve vereniging Para Greens heeft met de opleiding van vijftien mannelijke en vrouwelijke imkers een poging gewaagd om de honingproductie in het district te stimuleren. Bij de uitreiking van certificaten afgelopen weekeind aan de deelnemers, is gebleken dat met de bijenteelt een aardige boterham kan worden verdiend.

Tekst en beeld Tascha Aveloo

De organisatie had gehoopt op minimaal 45 deelnemers voor de kosteloze basistraining. “Dat niet meer personen zich hebben opgegeven komt onder andere dat mensen niet bekend zijn met bijen en honingteelt. “Men is bang voor bijen en zeker die die wij gebruiken, namelijk de Braziliaanse bijen”, zegt Rudi Nelom, voorzitter van de in 2017 opgerichte coöperatie.

“Ik geloof dat net zoals de bijen samenwerken, wij dat ook kunnen om de bijenteelt in Para winstgevend te maken”

imker Guno Polak

“We hebben niet zoveel activiteiten verricht omdat je mensen nodig hebt om ze uit te voeren, maar we zien de capaciteit en economische mogelijkheden”, vertelt Nelom over de coöperatie die werd opgericht om in Para landbouw op een coöperatieve manier te stimuleren. De eerste stappen om tayerblad en cassave op grotere schaal te telen hebben niet het gewenste resultaat opgeleverd.

“We ontdekten bijvoorbeeld dat al hoewel tayerblad best een gemakkelijk gewas is, je bij het planten op grotere schaal toch wat expertise nodig hebt.” Nu zijn de zinnen gezet op bijenteelt. Nelom vertelt uit dat ook enkele imkers lid zijn van de coöperatie en dat zij in gesprekken hebben nagedacht over de mogelijke ontwikkeling van de bijenteelt in Para.

Economisch voordeel

De organisatie heeft geld gezocht om geïnteresseerden te kunnen trainen. Een partner werd gevonden in de organisatie Women in Business Suriname, die onderzoek deed naar de mogelijkheden in de bijenteelt. Gezamenlijk is gezocht naar deskundigen om het project te schrijven, dat is ingediend bij het Small Grants Programma van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP). Er werd een presentatie gehouden over de inhoud van het project, waarna het werd goedgekeurd.

De registratie is begonnen op het districtscommissariaat en daarna is de coöperatie naar dorpen en gemeenschappen gegaan zoals Powakka, Casipora, Carolina en Bersaba. Het traject bestaat uit twee delen. De basisvaardigheden aanleren (die nu is afgesloten) en daarna een vervolgtraject. “We hebben gemerkt dat als mensen een training hebben gevolgd, ze vaak de weg kwijtraken en niet echt komen tot een eindproduct om er economisch voordeel uit te halen. Dat willen we anders doen.”

In het tweede deel van de training zijn vijf personen uitgekozen die worden gekoppeld aan anderen in de groep. “We zouden eerst gewoon mensen uit de groep kiezen met een groter enthousiasme en die bijvoorbeeld al een plek hebben om te beginnen met de teelt.” Door de deelnemers te koppelen aan een trekker, kunnen zij allemaal gefaciliteerd worden. Samen zullen zij dan werken om te komen tot een actieve bijenteeltproductie met voldoende honing voor verkoop. “De komende trainingen zullen daarom gefocust zijn op ondernemerschap.”

Behoefte

De aanmaak van een goed producerende bijenkolonie is een vrij kostbare zaak. Zo kost een bijenkast al ruim drieduizend Surinaamse dollars. Er zal bekeken worden of met een lokaal bedrijf te Para kan worden samengewerkt voor het maken van kasten.

Chevelle Plet sprak namens de deelnemers uit Bersaba haar dank uit om te hebben mogen deelnemen. “Ik heb zoveel geleerd over iets waar ik totaal geen weet van had. Ik ben overtuigd dat Para potentie heeft en daarom vraag ik iedereen om door te gaan en te zorgen dat het district positief wordt uitgedragen.”

Plet kijkt naar de vervolgtraining. Jan-Karel Jakaoemo uit Powakka zegt dat de bewoners van zijn dorp totaal niets weten van bijenteelt. Maar hij ziet in deze bezigheid een mooie uitdaging voor jongeren om lokaal iets productiefs te doen. “Wi e aksi fu un tyari moro kennis kon. Ook voor landbouw zodat we het naar een hoger niveau kunnen tillen.” Volgens Jakaoemo wordt Powakka vaak overgeslagen en hij hoopt dat met deze training daarin een verandering is gebracht. “We willen graag deel zijn van de coöperatie en we zijn dankbaar voor wat jullie doen.”

Inhoud van de training

Imker Guno Polak, met elf jaar ervaring heeft de basistraining gegeven. Hij vertelt dat de deelnemers de basisprincipes hebben geleerd hoe om te gaan met bijen, wat de belangrijke zaken zijn bij het opzetten van een bijenkolonie, veiligheid van de imker, de omgeving en over de bijen zelf.

“Ze hebben ook geleerd over de planten die zij het best kunnen hebben in de omgeving die van belang zijn voor de voeding van de bijen. Dit speelt ook in op het creëren van bewustzijn van het belang van de natuur.” En uiteraard hebben ze ook geleerd over het oogsten van de honing en waarmee ze rekening moeten houden om de kwaliteit van de productie in stand te houden.

De bijproducten zoals bijenwas en propolis zullen in een later stadium opgepakt worden. Volgens Polak is er een behoefte aan meer productie van kwaliteitshoning. Hij heeft zelf op diverse plaatsen in diverse districten kassen staan. “Ik heb een hoge productie en dan nog kan ik de vraag niet aan.”

Alleszins rendabel

Polak stelt dat het alleszins rendabel is om te beginnen met bijenteelt alleen al uitgaande van de prijs van ruim SRD 500 voor een liter pure honing. “De opstart kan inderdaad prijzig zijn want we kunnen hier niet naar een winkel gaan en alles kopen wat een imker nodig heeft. Het is laten halen en veel improviseren.”

Maar precies daarin zouden de teelt en verwerking in coöperatief verband kunnen inkomen zodat benodigdheden grootschalig samen kunnen worden ingekocht. Een goed producerende kast kan tussen de tien en twaalf liter honing opleveren. Omdat er slechts eenmaal per jaar kan worden geoogst, is het handig om op meerdere plekken kasten te hebben.

“Het is een wetenschap. Het gaat in seizoenen en omdat ik op diverse plekken kasten heb, en ze op verschillende getijden ‘in bloei’ staan kan ik het heel jaar door verschillende oogsten hebben.” De kennis van de bijenteelt is een wetenschap op zich en het is veel aanvoelen en leren in de praktijk. “Maar ik geloof dat net zoals de bijen samenwerken, wij dat ook kunnen om de bijenteelt in Para winstgevend te maken om zo ook onze bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het district.”